Ορισμένα ζητήματα για τις εξελίξεις στη Λατινική Αμερική
Το ΚΚΕ έχει καταδικάσει από την αρχή το πραξικοπηματικό σχέδιο που εφαρμόζουν οι ΗΠΑ στη Βενεζουέλα με τη χρησιμοποίηση του αχυράνθρωπου Γκουαϊδό, τη συμμετοχή του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών και τη στήριξη της ΕΕ, για την ανατροπή του εκλεγμένου Προέδρου της χώρας Νικολάς Μαδούρο.
Το ΚΚΕ έχει καταδικάσει το πραξικόπημα στη Βολιβία και την ανατροπή του εκλεγμένου Προέδρου της χώρας Εβο Μοράλες, το οποίο οργανώθηκε από μερίδα της ντόπιας ολιγαρχίας, με την παρέμβαση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, τη χρησιμοποίηση του Στρατού και της Αστυνομίας.
Ήδη ο Μοράλες ζήτησε πολιτικό άσυλο και βρίσκεται στο Μεξικό και μεταβατικός πρόεδρος ανέλαβε πραξικοπηματικά και με τη στήριξη της Συνομοσπονδίας Ιδιωτικών Επιχειρήσεων της Βολιβίας η εκπρόσωπος της αντιδραστικής αντιπολίτευσης Ζανίν Άνιες, η οποία έχει αναγνωριστεί από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ, Βρετανίας, Βραζιλίας, Ρωσίας και τον ψευτοπρόεδρο Γκουαϊδό της Βενεζουέλας.
Γίνονται συγκρούσεις ανάμεσα στους υποστηρικτές του Μοράλες και τις δυνάμεις καταστολής, έχουν καταγραφεί έως τώρα τουλάχιστον 30 νεκροί και τα γεγονότα εξελίσσονται.
Φαίνεται πως επιχειρούνται συμβιβασμοί και με εμπλοκή ξένων κρατών και έχει τεθεί στη συζήτηση η διεξαγωγή εκλογών την επόμενη περίοδο.
Όσον αφορά τη Χιλή
Το ΚΚΕ καταγγέλλει την καταστολή των μαζικών λαϊκών διαδηλώσεων στη Χιλή, που έχει προκαλέσει μέχρι στιγμής το θάνατο 26 διαδηλωτών από τα πυρά των αστυνομικών δυνάμεων, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες συλληφθέντες, με ευθύνη της αντιδραστικής κυβέρνησης Πινιέρα,
η οποία από τον Δεκέμβρη του 2017 πήρε νέα σκληρά αντιλαϊκά μέτρα, που επιδείνωσαν τη ζωή του εργαζόμενου λαού, και επιχείρησε να αυξήσει το τελευταίο διάστημα το αντίτιμο των εισιτηρίων στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στα καύσιμα και το ρεύμα, συρρικνώνοντας παραπέρα το λαϊκό εισόδημα.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως η Χιλή την τελευταία δεκαετία παρουσιάζεται ως χώρα πρότυπο για την οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή, με 4% το 2018 και σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ έχει μεγάλες επιδόσεις στην ανταγωνιστικότητα και την απελευθέρωση της οικονομίας.
Ορισμένα ζητήματα για τις εξελίξεις στη Λατινική Αμερική – Φιλελεύθερη και σοσιαλδημοκρατική διαχείριση υπηρετούν την καπιταλιστική ανάπτυξη
Οι εξελίξεις απαιτούν παραπέρα μελέτη, αλλά με τα δεδομένα που έχουμε μπορούμε να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα.
Πρώτο: Οι τρεις αυτές χώρες αλλά και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής διαθέτουν σημαντικό φυσικό πλούτο.
Για παράδειγμα, η Βενεζουέλα διαθέτει φυσικό αέριο, πετρέλαιο και πολύτιμα μέταλλα. Η Βολιβία υδρογονάνθρακες, λίθιο και έχει συνολικά σημαντικές πλουτοπαραγωγικές πηγές. Η Χιλή διαθέτει π.χ. ανυπολόγιστης αξίας κοιτάσματα χαλκού και άλλα μεταλλεύματα.
Στη βάση αυτή συνολικά επιχειρείται ο έλεγχος των τριών χωρών από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και οξύνεται ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός, παίρνοντας υπόψη πως ενδιαφέρον για την περιοχή έχουν εκφράσει επίσης η ΕΕ, η Ρωσία, η Κίνα, που έχουν συνάψει οικονομικές συμφωνίες με τις χώρες αυτές.
Δεύτερο: Η κατάσταση στη Βενεζουέλα και η ακραία φτώχεια που πλήττει το λαό πατάνε στο έδαφος της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, που επιδεινώνεται από τις ιμπεριαλιστικές κυρώσεις κατά της χώρας και την επέμβαση στις εσωτερικές της υποθέσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Η ανάπτυξη στη Χιλή και στη Βολιβία είναι καπιταλιστική ανάπτυξη, με κριτήριο το κέρδος των μονοπωλίων και οξύνονται τα λαϊκά προβλήματα είτε με φιλελεύθερη είτε με σοσιαλδημοκρατική διαχείριση.
Τα μέσα παραγωγής είναι στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου, ντόπιου ή ξένων πολυεθνικών εταιρειών, και αυτό δεν μπορεί να το αλλάξει η κρατικοποίηση μέρους των επιχειρήσεων, που ασχολούνται με την εξόρυξη πρώτων υλών, μιας και το αστικό κράτος είναι ο συλλογικός καπιταλιστής, λειτουργεί κι αυτό με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, εξυπηρετώντας τα στρατηγικά συμφέροντα μιας χούφτας εκμεταλλευτών.
Συνεπώς οξύνονται τα λαϊκά προβλήματα, και είτε με φιλελεύθερη είτε με σοσιαλδημοκρατική διαχείριση, αυξάνεται δραματικά η απόσταση μεταξύ των λαϊκών αναγκών, των δυνατοτήτων που γεννά ο κοινωνικός πλούτος που παράγεται και της πραγματικότητας που βιώνουν η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.
Τρίτο: Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στη συνέχεια, στις χώρες που εξετάζουμε, γενικότερα στη Λατινική Αμερική, η αντιλαϊκή πολιτική των αστικών κυβερνήσεων προώθησε αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις και οδήγησε σε επιδείνωση της κατάστασης της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.
Προκάλεσε βαθιά λαϊκή αγανάκτηση και αναδείχτηκαν στην κυβέρνηση σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις με φιλολαϊκά συνθήματα, εφαρμόζοντας πολιτική περιορισμού της ακραίας φτώχειας, δίνοντας επιδόματα και οργανώνοντας συσσίτια, ή ακόμα και ενισχύοντας υπηρεσίες Υγείας, Πρόνοιας.
Οι κυβερνήσεις αυτές άσκησαν κριτική ή και εναντιώθηκαν σε σχεδιασμούς των ΗΠΑ και αναζήτησαν συνεργασία με άλλες ισχυρές καπιταλιστικές χώρες, προκαλώντας την επέμβαση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, που επιχειρεί κάθε φορά να δρομολογήσει με όλα τα μέσα, ακόμα και με πραξικοπήματα, εξελίξεις που υπηρετούν τα συμφέροντα των δικών του μονοπωλίων και των γεωστρατηγικών του επιδιώξεων.
Τέταρτο: Επί της ουσίας, στη βάση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και της καπιταλιστικής αναρχίας, εκδηλώθηκαν τα αδιέξοδα της σοσιαλδημοκρατικής διαχείρισης, αποδείχθηκε πως «ο βασιλιάς είναι γυμνός» και αυτό προβάλλει μέσα από τη γενικότερη πείρα στην περιοχή.
Προβάλλει από την πείρα π.χ. της Βραζιλίας, μιας ισχυρής καπιταλιστικής χώρας, όπου η σοσιαλδημοκρατική διαχείριση του συστήματος επί διακυβέρνησης Λούλα και Ρούσεφ, παρά το γεγονός πως μείωσε την ακραία φτώχεια, διατήρησε τα βασικά προβλήματα που μαστίζουν το λαό, ενίσχυσε τα μονοπώλια όπως το μεγαθήριο της «Petrobras»
και διαμόρφωσε το έδαφος για να εγκλωβιστούν λαϊκές δυνάμεις στην ακροδεξιά ρητορική του Μπολσονάρο, που εκφράζει και αυτός ισχυρά τμήματα του κεφαλαίου, τα οποία, λόγω της καπιταλιστικής κρίσης που εκδηλώθηκε στη χώρα, αναζήτησαν άλλη πολιτική διαχείρισης του καπιταλισμού.
Η αλήθεια είναι πως συνολικά στη Λατινική Αμερική το τιμόνι της εξουσίας το κρατούν οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι και στην πράξη αποδεικνύεται πως η καπιταλιστική διαχείριση, φιλελεύθερη ή σοσιαλδημοκρατική, υπόκειται στους κανόνες του καπιταλιστικού κέρδους, με βαριές συνέπειες για την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τους νέους και τις νέες των λαϊκών οικογενειών.
Το αστικό κράτος και οι κατασταλτικοί του μηχανισμοί είναι στην υπηρεσία του εκμεταλλευτικού συστήματος και ανάλογα με το συσχετισμό δυνάμεων παρεμβαίνουν και καθορίζουν τις εξελίξεις, διατηρούν δεσμούς με τις ΗΠΑ. Ο στόχος τους είναι η προστασία του καπιταλισμού.
Σε όλες τις χώρες της περιοχής τα τελευταία χρόνια έχουν περάσει συνταγματικά και νομοθετικά μέτρα που επιτείνουν τον κρατικό έλεγχο στην πολιτική δραστηριότητα (π.χ. απόπειρα στη Βενεζουέλα να τεθεί εκτός νόμου το ΚΚ, ή στη Βολιβία το Σύνταγμα του Μοράλες του 2009 προβλέπει ότι οι εσωτερικές εκλογές στα κόμματα επιβλέπονται από κρατικό όργανο) και νομιμοποιούν τη δράση του στρατού σε ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας.
Μάλιστα, στις περισσότερες των περιπτώσεων, με πρωτοβουλία των σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων, π.χ. στον Ισημερινό, το νέο Σύνταγμα (2015) περιορίζει συνδικαλιστικά δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ έχουμε επέκταση της ευθύνης του στρατού σε θέματα εσωτερικής κρατικής ασφάλειας.
Πέμπτο: Πραγματικά, οι κινητοποιήσεις στη Χιλή είναι πολύ σημαντικές, διαρκούν πολλές μέρες.
Απέναντι στην κυβέρνηση και τους μηχανισμούς του ακροδεξιού Προέδρου Πινιέρα αντιτάσσεται ένα σημαντικό μπλοκ πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, στο οποίο συμμετέχει η Γενική Συνομοσπονδία και αριθμός συνδικάτων και άλλων φορέων του λαϊκού κινήματος και το ΚΚ Χιλής.
Οι εργαζόμενοι επιδεικνύουν αντοχή και αυτοθυσία και εκφράζουμε σταθερά την αλληλεγγύη μας στους λαϊκούς αγώνες.
Κρίσιμο ζήτημα ο προσανατολισμός της δράσης
Παράλληλα, εξετάζουμε τον προσανατολισμό της δράσης του κινήματος αυτού.
Μέσα από τους αγώνες και τα αιτήματα εκφράζεται η αντίθεση στην αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης Πινιέρα, ο οποίος σήμερα φαίνεται να υποχωρεί από τις αρχικές θέσεις για την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και έχει αποδεχτεί αλλαγές στο Σύνταγμα, που είναι κι αυτό αίτημα των διαδηλωτών.
Στην πορεία θα φανεί αν θα συνεχιστούν οι αγώνες ή θα επέλθει συμβιβασμός.
Πριν από λίγες μέρες ο κυβερνητικός συνασπισμός και τα μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης υπέγραψαν «Συμφωνία για την κοινωνική ειρήνη και το νέο Σύνταγμα», που προβλέπει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
Τη συμφωνία από πλευράς αντιπολίτευσης υπέγραψαν το Σοσιαλιστικό Κόμμα και άλλα αστικά κόμματα, ενώ το ΚΚ Χιλής δεν συνυπέγραψε το κείμενο και θέτει ζήτημα επίβλεψης της διαδικασίας.
Στις συνθήκες αυτές θα διαπιστωθεί τις επόμενες μέρες αν παραμένει ή όχι το αίτημα της παραίτησης του Προέδρου Πινιέρα, ενώ τώρα οι διαπραγματεύσεις γίνονται για τη σύγκληση της Συντακτικής Συνέλευσης για την αναθεώρηση του Συντάγματος και άλλες αλλαγές,
στο έδαφος της διατήρησης της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και στο πλαίσιο ενός επαναλαμβανόμενου φαύλου κύκλου που θα λειτουργεί διαρκώς κατά της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων και των παιδιών της.
Ορισμένα ζητήματα για τις εξελίξεις στη Λατινική Αμερική – Αναδεικνύονται η επικαιρότητα και η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού
Μέσα από τις εξελίξεις στη Χιλή και στις άλλες χώρες, μέσα από την πείρα από την ανάπτυξη της ταξικής πάλης, αναδεικνύεται το μεγάλο πρόβλημα:
Ποια είναι η εναλλακτική λύση για το λαό της Χιλής, το λαό της Βολιβίας, της Βενεζουέλας και τους άλλους λαούς;
Η αντίληψη του περιβόητου «σοσιαλισμού του 21ού αιώνα», που διαδόθηκε από τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού, αποδείχθηκε «πουκάμισο αδειανό».
Δεν έχει καμία σχέση με τον επιστημονικό σοσιαλισμό, αποτελεί μια εκδοχή της σοσιαλδημοκρατικής διαχείρισης.
Το ΚΚΕ υποστηρίζει πως μέσα από τα αδιέξοδα του καπιταλισμού και τη χρεοκοπία των διαχειριστικών δρόμων που ακολουθούνται όλα τα χρόνια προβάλλουν η αναγκαιότητα και η επικαιρότητα του σοσιαλισμού, η εργατική εξουσία, η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, ο κεντρικός σχεδιασμός, ο εργατικός, κοινωνικός έλεγχος.
Ο προσανατολισμός αυτός θα δίνει δύναμη στην πάλη του εργατικού, λαϊκού κινήματος, θα ενισχύει τον αντικαπιταλιστικό, αντιμονοπωλιακό αγώνα και θα προωθεί τη συμμαχία της εργατικής τάξης με τα λαϊκά στρώματα για την ανατροπή του εκμεταλλευτικού συστήματος.
Κι αυτήν την επιλογή, αυτήν τη λύση τρέμει η αστική τάξη, τρέμει ο ιμπεριαλισμός.
Γιώργος Mαρίνος,
μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ
Πηγή: Ριζοσπάστης
