Ημιαγωγοί: Μεγάλες ελλείψεις από την «πανδημία» του καπιταλιστικού ανταγωνισμού
Ενα ακόμα παράδειγμα των αντιφάσεων του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής
Σοβαρές ελλείψεις στη διεθνή αγορά ημιαγωγών παρατηρούνται τους τελευταίους μήνες, προκαλώντας αντίστοιχα μεγάλη άνοδο τιμών, αλλά και ελλείψεις προϊόντων σύγχρονης τεχνολογίας, από κινητά τηλέφωνα και κονσόλες παιχνιδιών, μέχρι σύγχρονα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Οι βιομηχανίες κάθε κλάδου ανακοίνωσαν σταδιακά μείωση της παραγωγής ή και κλείσιμο των παραγωγικών μονάδων για ορισμένο χρονικό διάστημα, ώσπου να ομαλοποιηθεί η διεθνής αλυσίδα προμηθειών.
Οι ημιαγωγοί –ή με απλά λόγια τα «τσιπάκια», που αποτελούν τον «εγκέφαλο» σχεδόν κάθε σύγχρονης ηλεκτρονικής συσκευής– παρουσιάζουν μεγάλη έλλειψη παγκοσμίως, γεγονός που αποδίδεται, και μάλλον δίκαια, στις αυξημένες ανάγκες σε τηλεκπαίδευση και τηλεργασία τον τελευταίο χρόνο.
Πρόκειται για κατάσταση, η οποία, σύμφωνα με όλες τις διαθέσιμες προβλέψεις, δεν πρόκειται να ομαλοποιηθεί σύντομα, με τα πιο απαισιόδοξα σενάρια να προβλέπουν διατήρηση των ελλείψεων και το 2022, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τους εξαρτώμενους βιομηχανικούς κλάδους.[1]
Αρχικά, το πρόβλημα είχε αποδοθεί κυρίως στην αδυναμία του διεθνούς συστήματος μεταφορών εμπορευμάτων να εξυπηρετήσει τη μεγάλη ζήτηση, ωστόσο στη συνέχεια προέκυψε «αδυναμία» των ίδιων των βιομηχανιών να ανταποκριθούν στις παραγωγικές ανάγκες, καθώς δεν μπορούσαν να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση.
Σύμφωνα με άλλους αναλυτές, η έλλειψη οφείλεται και στο γεγονός ότι ήδη από τις αρχές του 2020 υπήρχε αυξημένη ζήτηση για νέους και περισσότερους ημιαγωγούς, εξαιτίας και της σταδιακής έλευσης των τηλεπικοινωνιακών δικτύων πέμπτης γενιάς (5G) και της αναμενόμενης έκρηξης της ζήτησης σε συσκευές επικοινωνίας που αξιοποιούν τη συγκεκριμένη τεχνολογία.
Αν και η ακριβής «αιτία» είναι θολή –με όλες τις ενδείξεις να συγκλίνουν σε έναν συνδυασμό παραγόντων– το μόνο σίγουρο είναι πως και σε αυτήν την περίπτωση επιβεβαιώνονται τα αδιέξοδα και οι αντιφάσεις της καπιταλιστικής παραγωγής, της αναρχίας της παραγωγής, που σπαράσσεται από τον ανταγωνισμό.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, περιπτώσεις όπως π.χ. αυτές της «Honda» που αναγκάστηκε να κλείσει για κάποιες μέρες το εργοστάσιό της στην Αγγλία μέχρι την «Apple» –ο μεγαλύτερος αγοραστής ημιαγωγών στον κόσμο, με αγορές άνω των 58 δισ. δολαρίων ετησίως– που αναγκάστηκε να καθυστερήσει την κυκλοφορία του νέου της μοντέλου κινητού «I-phone 12» για δύο μήνες, αλλά και οι «Sony» και «Microsoft», που δεν μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση στις πολύ εμπορικές κονσόλες παιχνιδιών που παράγουν, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα των επιπτώσεων της έλλειψης στο επίπεδο της παραγωγής.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι ακόμη και η «Samsung», που, εκτός όλων των τελικών προϊόντων τεχνολογίας που παράγει, κατασκευάζει η ίδια δικούς της ημιαγωγούς[2] ανακοίνωσε επίσης αδυναμία κάλυψης των δικών της αναγκών.
Ημιαγωγοί: Μεγάλες ελλείψεις από την «πανδημία» του καπιταλιστικού ανταγωνισμού – Ισχυρό πλήγμα στην αυτοκινητοβιομηχανία
Το μεγαλύτερο πλήγμα, πάντως, μέχρι στιγμής φαίνεται να έχει υποστεί η αυτοκινητοβιομηχανία η οποία χρησιμοποιεί τσιπ για μια σειρά ηλεκτρικά τμήματα των οχημάτων.
Ετσι, κολοσσοί του κλάδου, όπως οι «Ford» (μέλος του ομίλου VW), «Nissan» και «General Motors», προειδοποιούν για μεγάλη απώλεια εσόδων περί τα 4-5 δισ. δολάρια μόνο στην αμερικανική αγορά, με ανάλογο αντίκτυπο στις παραγωγικές τους δραστηριότητες και τις θέσεις εργασίας.
Το πρόβλημα πλήττει φυσικά πλέον το σύνολο των κατασκευαστών αυτοκινήτων, για τους οποίους οι ημιαγωγοί μπορεί να χρησιμεύουν για ένα πολύ μικρό εξάρτημα, όπως οι αισθητήρες της ζώνης ασφαλείας στα καθίσματα, ωστόσο αυτή η έλλειψη ενός προϊόντος, που μπορεί να κοστίζει ακόμη και μερικά σεντς του δολαρίου, τους αναγκάζει να μην ολοκληρώνουν τα προϊόντα τους και να ανακοινώνουν σταδιακά μείωση παραγωγής στα εργοστάσιά τους.
Οι σχετικές προβλέψεις για τις αμερικανικές μόνο αυτοκινητοβιομηχανίες αναφέρουν μείωση εσόδων κατά 60 δισ. δολάρια συνολικά μόνο για φέτος, ενώ σε αριθμό μονάδων προβλέπεται μείωση παραγωγής κατά 1,4 εκατ. οχήματα.
Οι αναφορές του διεθνούς Τύπου σημειώνουν ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες βρίσκονται αυτό το διάστημα στην «αναμονή», περιμένοντας κινήσεις υποστήριξης από τα κράτη, με δεδομένο ότι η έλλειψη σε ημιαγωγούς θα διατηρηθεί για αρκετό χρονικό διάστημα ακόμη, εκτοξεύοντας παράλληλα τις τιμές των προϊόντων.
Μέσα σε όλη αυτήν την κατάσταση, βέβαια, οι μεγάλοι παραγωγοί ημιαγωγών βλέπουν τα κέρδη τους να αυξάνονται με τεράστια ταχύτητα. Ενδεικτικό είναι ότι ο αμερικανικός χρηματιστηριακός δείκτης (PHLX Semiconductor Index) που περιλαμβάνει τις 30 μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής ημιαγωγών, μέσα σε έναν χρόνο έχει αυξηθεί κατά 92%.
Συγκριτικά ο δείκτης «S&P 500» έχει αυξηθεί το ίδιο χρονικό διάστημα κατά 50% και ο δείκτης υψηλής τεχνολογίας του Nasdaq (Composite Index) έχει αντίστοιχα αυξηθεί κατά 65%.[3]
Ζήτημα «εθνικής ασφάλειας» για τα αμερικανικά μονοπώλια
Η νέα αμερικανική προεδρία θέτει το ζήτημα στην κορυφή της πολιτικής της ατζέντας, υποσχόμενη άμεσα την παροχή υψηλής κρατικής χρηματοδότησης στην αμερικανική βιομηχανία παραγωγής ημιαγωγών.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν υποσχέθηκε πρόσφατα την άμεση παροχή 50 δισ. δολαρίων για την υποστήριξη του κλάδου και την «απεξάρτηση» από τις εισαγωγές, που κυρίως προέρχονται από την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Ταϊβάν και φυσικά τον νούμερο 1 ανταγωνιστή, την Κίνα.
Σε συνάντηση που είχε στα μέσα Απρίλη με εκπροσώπους αυτοκινητοβιομηχανιών και άλλων συναφών κλάδων, που πλήττονται από την έλλειψη ημιαγωγών στην παγκόσμια αγορά, ο Μπάιντεν έθεσε επιτακτικά το ζήτημα ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής, στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής του για την ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας, σε συνέχεια της αντίστοιχης πολιτικής Τραμπ, σε έναν κρίσιμο για τα αμερικανικά μονοπώλια τομέα.
Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά σε εκείνη τη συνάντηση «το σχέδιο που προτείνω θα προστατεύσει την εθνική εφοδιαστική αλυσίδα και θα αναζωογονήσει την αμερικανική βιομηχανία»…
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι και οι μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι επιθυμούν την άμεση επίλυση του προβλήματος, αλλά και η αμερικανική πολιτική ηγεσία δείχνει διατεθειμένη να τους ενισχύσει με πακτωλούς επιδοτήσεων, που θα φορτώσει φυσικά στον λαό, είναι αβέβαιο το πότε ακριβώς θα επιλυθεί το πρόβλημα, με τις σχετικές προβλέψεις να θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι οι ελλείψεις θα συνεχιστούν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.
Και αυτό το γεγονός, σε έναν τόσο κρίσιμο τομέα για την καπιταλιστική παραγωγή, κι ενώ ο ανταγωνισμός με την Κίνα οξύνεται, ενισχύει τη συζήτηση στο εσωτερικό των ΗΠΑ, περί ζητήματος «εθνικής ασφάλειας», όπως και τις αναφορές για την ανάγκη «επαναπατρισμού» της σχετικής βιομηχανίας πίσω στις ΗΠΑ.
Η Ενωση Βιομηχανιών Παραγωγής Ημιαγωγών (SIA-Semiconductor Industry Association) κάνει συστηματικές παρεμβάσεις το τελευταίο διάστημα, ζητώντας άμεσα οικονομική ενίσχυση για την ανάπτυξη της παραγωγικής δυνατότητας στις ΗΠΑ, εγείροντας ακριβώς τους κινδύνους εθνικής ασφάλειας που απορρέουν εξαιτίας της μεγάλης εξάρτησης μιας σειράς βιομηχανικών κλάδων από εισαγόμενα τσιπ.[4]
Σπεύδει να καλύψει το «κενό» η Κίνα
Σε ανάλογες κινήσεις ενίσχυσης της παραγωγής της προχωρά βεβαίως και η Κίνα, η οποία μάλιστα ανακοίνωσε πολύ πρόσφατα ότι προχωρά στην ανάπτυξη και παραγωγή ημιαγωγών υπερυψηλής τεχνολογίας 28 nm (νανόμετρα) άμεσα, αισιοδοξώντας ότι τον επόμενο χρόνο θα είναι σε θέση να παράξει μαζικά ημιαγωγούς 14 nm.[5]
Αν και εταιρείες όπως η «Samsung», η «Intel» κτλ. έχουν αναπτύξει και παράγουν ήδη από το 2012 και 2014, αντίστοιχα, τόσο μικροσκοπικούς ημιαγωγούς υπερυψηλής τεχνολογίας[6] η ανακοίνωση δείχνει την ταχύτητα, με την οποία το Πεκίνο επιδιώκει να καλύψει το «κενό» που έχει δημιουργηθεί στην παγκόσμια αγορά.
Μάλιστα, η Κίνα καλεί σε ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας για την παραγωγή ημιαγωγών, σημειώνοντας ότι πρόκειται για μια «πραγματικά παγκοσμιοποιημένη βιομηχανία από την οποία καμία χώρα δεν θα έπρεπε να αποκλείεται».
Σημειώσεις:
[1]. Αρθρο στο Mickinsey με τίτλο: «How the semiconductor industry can emerge stronger after the COVID-19 crisis».
[2]. Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι πουλάει σε άλλους κατασκευαστές τσιπ που κατασκευάζει η ίδια συνολικής αξίας 56 δισ. δολάρια, ενώ καταναλώνει για προσωπικές ανάγκες παραγωγής τσιπ αξίας 36 δισ.)
[3]. Αρθρο της Ενωσης Βιομηχανιών Παραγωγής Ημιαγωγών (Semiconductor.org) με τίτλο: «Semiconductor Shortage Highlights Need to Strengthen U.S. Chip Manufacturing, Research».
[4]. Αρθρο στο Market Watch με τίτλο: «The semiconductor shortage is here to stay, but it will affect chip companies differently».
[5]. Αρθρο στο Cision PR NewsWire με τίτλο: «China sets eyes on advanced chip production».
[6]. Χρησιμοποιούνται σε βιομηχανικά ρομπότ, τρένα υψηλής ταχύτητας, drones και αλλού.
Φ. Κ.
Πηγή: Ριζοσπάστης
