Η ολοκληρωμένη κατάκτηση των επαναστατικών χαρακτηριστικών του ΚΚΕ, ως Κόμματος Νέου Τύπου, δεν ήταν ούτε εξ ορισμού δεδομένη, ούτε και εύκολη υπόθεση. Οι δυσκολίες για την απόκτηση αυτών των χαρακτηριστικών είχαν ως αφετηρία τη σύνθεση των ομάδων και οργανώσεων που πήραν μέρος στην ίδρυσή του. Από το ξεκίνημα ήταν αισθητές οι διαφορές τους, στο βαθμό που συμμετείχαν σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις διαφόρων τάσεων. Έτσι, η διαπάλη στις γραμμές του για τον χαρακτήρα του Κόμματος και τις αρχές του, για τη στρατηγική του, συνεχίστηκε για αρκετά χρόνια. Βάρυνε σε αυτήν και η υποχώρηση της επαναστατικής ανόδου στην Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του 1920, παράγοντας που επέδρασε και στην ιδεολογική και στρατηγική πορεία της Κομμουνιστικής Διεθνούς.