Ενας ακόμη λόγος της επιθετικότητας των ΗΠΑ
Φίλος – αναγνώστης της ιστοσελίδας, μετάφρασε ένα ενδιαφέρον άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 6/2/2022 στην εφημερίδα La Riscossa, πολιτκό όργανο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας, και μας το έστειλε.
Το άρθρο, φέρει τον τίτλο: «Οι οικονομικές βάσεις της επιθετικότητας των Ηνωμένων Πολιτειών» και παρά τις εμφανείς αδυναμίες της ανάλυσής του, μας δίνει μια (ακόμα) εξήγηση για την αυξανόμενη επιθετικότητα των ΗΠΑ ενάντια (κυρίως) σε Κίνα και Ρωσία.
Ακολουθεί το κείμενο:
«Οι οικονομικές βάσεις της επιθετικότητας των Ηνωμένων Πολιτειών»
«Στο φημισμένο του έργο, O Iμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού ο Λένιν κατηγορεί τον Κάουτσκι, ότι επικεντρώνεται μόνο στις πολιτικές πτυχές της καπιταλιστικής συγκέντρωσης και ότι παραβλέπει τις πτυχές της οικονομικής βάσης.
Αυτή η στρέβλωση στην Καουτσκικί οπτική οδηγεί σε εκτροπές που περιγράφονται σε μεγάλο βαθμό στο κείμενο του Λένιν.
Είναι αλήθεια ότι ο ίδιος ο Λένιν προειδοποιεί να μην γίνονται συμμετρικά λάθη, δηλαδή να εξετάζονται μόνο οικονομικές εκτιμήσεις και να μην βλέπει τις διαλεκτικές σχέσεις που καθιερώνονται μεταξύ της οικονομικής βάσης και του πολιτικό-στρατιωτικού εποικοδομήματος.
Είναι αλήθεια ότι ο ώριμος Ενγκελς συνιστά ότι δεν μπορούν να πηγάζουν μηχανικά όλες οι κοινωνικές σχέσεις από τον οικονομικό παράγοντα.
Ομως, είναι επίσης αλήθεια ότι οι οικονομικές πτυχές πρέπει να μελετηθούν με τη μέγιστη προσοχή και αυτές, διαλεκτικά συνδυασμένες με κείνες που προκύπτουν από το πολύπλοκο κοινωνικό εποικοδόμημα, πρέπει να συντίθενται σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και όσο το δυνατόν περισσότερο διεξοδικά.
Σήμερα, το βασικό θέμα που σηματοδοτεί τη διεθνή συζήτηση αφορά τους κινδύνους πολέμων που οξύνονται όλο και περισσότερο σε όλο τον κόσμο.
Ειδικότερα, η συζήτηση βασίζεται στο γεγονός ότι αυτοί οι άνεμοι του πολέμου προέρχονται αποκλειστικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες και που σε αντίθεση με άλλα (καπιταλιστικά) κράτη περισσότερο ή λιγότερο μεγάλα δεν ενδιαφέρονται να πάνε σε πόλεμο ή αν αυτή καθ΄ αυτή η οικονομική φύση των κοινωνιών που αντιμετωπίζουν τους κύκλους των καπιταλιστικών κρίσεων τα ωθεί σε μια πολεμική λύση.
Φυσικά, το θέμα είναι περίπλοκο όσο ποτέ και απαιτεί ξεχωριστή ανάλυση για το κάθε κράτος και τους πολιτικούς δεσμούς και τις οικονομικές εξαρτήσεις που έχει με τον υπόλοιπο κόσμο.
Σε αυτό το άρθρο, επιθυμούμε να συμβάλουμε με την παρουσίαση και τον σχολιασμό ενός γραφήματος που αφορά το ισοζύγιο πληρωμών ορισμένων κρατών ή σύνολα κρατών από το 1980 μέχρι σήμερα σε δολάρια ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήσαμε το συνολικό ποσό του BOP6 (Balance of Payments)[1] του ΟΟΣΑ, σε εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, και στοιχεία διαθέσιμα στη βάση δεδομένων του εν λόγω οργανισμού.
Οπως μπορείτε να δείτε, από το 1980 έως σήμερα οι ΗΠΑ σταθερά εμφανίζουν έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών τος σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό το έλλειμμα, από την άλλη πλευρά, αντιστοιχεί σε ένα πλεόνασμα στη Λ.Δ. της Κορέας, παρά τη μείωση της τελευταίας δεκαετίας.
Αντίθετα, οι ζώνη του Ευρώ εκτός από τη στιγμή της κρίσης γύρω στο 2008, παρουσιάζει σήμερα ένα ισχυρό πλεόνασμα, το οποίο απορροφάται πλήρως από τη γερμανική οικονομία.
Η δεύτερη πιο χρεωμένη οικονομία σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο σήμερα είναι το Ηνωμένο Βασίλειο.
Αυτά τα δεδομένα γίνονται ακόμη πιο εύγλωττα όταν εξεταστούν αθροιστικά αυτά τα σαράντα χρόνια.
Το συνολικό έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών των ΗΠΑ αγγίζει το ιλιγγιώδες ποσό των 12 τρισεκατομμυρίων δολαρίων., ενώ στη 2η θέση ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο στα με τρισεκατομμύρια ευρώ, με μια οικονομία που είναι μικρότερη από το 1/7 της αντίστοιχης των ΗΠΑ.
Οι πρωταθλήτριες χώρες σε πλεόνασμα είναι η Κίνα, η Ιαπωνία και η Γερμανία. Ουσιαστικά, οι βιομηχανικές οικονομίες χαρακτηρίζονται από υπεροχή. Καταπονημένη, αλλά ωστόσο με δυνατό πλεόνασμα, είναι και η Ρωσία.
Αναρωτιέται κανείς, πώς είναι δυνατόν οι ΗΠΑ και το ΗΒ να έχουν τόσο υψηλό έλλειμμα στα ισοζύγιά τους και για τόσο καιρό;
Το δολάριο είναι το πλέον διεθνώς αναγνωρισμένο νόμισμα ανταλλαγής για πολλά χρόνια. Μεταξύ των μικρών «παικτών» που ήθελαν να υπονομεύσουν το μονοπώλιο του δολαρίουήταν ο Σαντάμ Χουσεΐν και ο Καντάφι.
Αυτό το χαρακτηριστικό επιτρέπει ουσιαστικά στις Ηνωμένες Πολιτείες να κόβουν χρήμα απεριόριστα, βέβαιοι ότι θα απορροφηθεί με κάποιο τρόπο από τον υπόλοιπο κόσμο.
Οσο περισσότερο οι Ηνωμένες Πολιτείες εκδίδουν χρήμα –και έτσι με αυτό μπορούν να αγοράσουν ότι θέλουν– τόσο περισσότερο οι άλλες χώρες το αγοράζουν, μεταφέροντας αγαθά και υπηρεσίες στο κέντρο του ιμπεριαλισμού, αυξάνοντας την οικονομική του δύναμη.
Αυτή η οικονομική δύναμη βασίζεται και στο γεγονός ότι το δολάριο μπορεί να αγοράσει τα πάντα.
Η γέννηση του Ευρώ αποδυνάμωσε (εν μέρει) το δολάριο όμως δεν επηρέασε σημαντικά τη μονοπωλιακή του δύναμη.
Κι αυτό γιατί:
— Πρώτον, επειδή η έκδοση του ευρώ δεν είναι στον έλεγχο των εθνικών κεντρικών τραπεζών, αλλά στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία δεν ελ΄έγχεται από κανένα εθνικό όργανο.
— Δεύτερον, επειδή στην πραγματικότητα αυτό το νόμισμα παρέμεινε πάντα νάνος εν συγκρίσει με την καθολική χρήση του δολαρίου.
Ομως, αποδυνάμωση του δολαρίου σημαίνει καταστροφή των θεμελίων του καπιταλισμού των ΗΠΑ. Αυτό είναι γνωστό σε όλους.
Το γεγονός ότι ένας αυξανόμενος αριθμός συναλλαγών μεταξύ κρατών φεύγει από το σύστημα του δολαρίου (Ρωσία-Κίνα, Ιράν-Κίνα, Αφρική-Κίνα, Νότια Αμερική-Κίνα) υπονομεύει στην βάση την ικανότητα των ΗΠΑ να διαιωνίσουν αυτό το σύστημα.
Το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκουν στο πλευρό τους τη Μεγάλη Βρετανία με τρόπο ολοένα και πιο στενό και όλο λιγότερο τους άλλους Ευρωπαίους σύμμαχους είναι αντανάκλαση της πολιτικό-στρατιωτικής κατάστασης.
Οπως οι πιστωτές δεν σκοπεύουν να διεξάγουν πόλεμο με τον οφειλέτη, αλλά επιθυμούν να του αφαιρέσουν το όπλο από το χέρι συνεχίζοντας να του ρουφούν το αίμα, έτσι και τα κράτη (δανειστές των ΗΠΑ) δεν έχουν συμφέρον να αυξήσουν τη στρατιωτική αντιπαράθεση που επιδιώκουν οι ΗΠΑ.
Παρατηρώντας τα αριθμητικά στοιχεία για τις στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ και του Η.Β., το στρατιωτικό δυναμικό αποτελούμενο από 10 αεροπλανοφόρα των ΗΠΑ και 2 Βρετανικά, ικανά να μεταφέρουν το καθένα μέχρι 80 αεριωθούμενα αεροσκάφη, είναι ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο αυτές οι δύο δυνάμεις σκοπεύουν να συνεχίσουν να «εκφοβίσουν» ολόκληρο τον κόσμο.
Σημείωση:
[1]. Ισοζύγιο πληρωμών: Είναι η κατάσταση στην οποία καταγράφονται όλες οι συναλλαγές που πραγματοποιεί η οικονομία ενός κράτους με τα άλλα κράτη, καταγράφονται κατά την υπό εξέταση περίοδο (μήνας, τρίμηνο ή έτος), και λογιστικοποιούνται σε εθνικό νόμισμα.
Συνοπτικά, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:
— Χρεώσεις (εκροές μετρητών από τη χώρα μετά από αύξηση των περιουσιακών στοιχείων ή μείωση των υποχρεώσεων): Για παράδειγμα, εκροές μετρητών που προκύπτουν από αγορές αγαθών και υπηρεσιών (εισαγωγές), πληρωμές μισθών, μονομερείς μεταβιβάσεις, αποκτήσεις μη παραχθέντων μη χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, αυξήσεις των περιουσιακών στοιχείων ή μειώσεις χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων στο εξωτερικό.
— Πιστώσεις (εισπράξεις μετρητών στη χώρα μετά από μείωση των περιουσιακών στοιχείων ή αύξηση των υποχρεώσεων): Π.χ. ταμειακές εισπράξεις από πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών (εξαγωγές), εισπράξεις μισθών, μονομερείς μεταβιβάσεις, πωλήσεις μη παραχθέντων μη χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, μειώσεις των περιουσιακών στοιχείων ή αυξήσεις των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων στο εξωτερικό».
Μετάφραση – Επιμέλεια: Φώτης Γεωργαντόπουλος,
Μεταπτυχιακός φοιτητής στην Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία
Πτυχιούχος Λογιστής (Τ.Ε.)
