Στη Βρετανία οι άνεργοι αντιμετωπίζονται σαν λωποδύτες!
Αφιέρωμα στην 5η οικονομία του κόσμου και στον τρόπο που αντιμετωπίζει την ανεργία και την φτώχεια…
Στη Μ. Βρετανία που δεν είχε ούτε μνημόνια αλλά ούτε κι ευρώ… Στην Μ. Βρετανία του καπιταλισμού και της δίκαιης ανάπτυξης!
Προνοιακά Επιδόματα Ανεργίας: Ένα σαδιστικό σύστημα που εξαναγκάζει ανέργους ή κακοπληρωμένους να δουλεύουν τσάμπα για το κράτος και τους επιχειρηματίες.
Το ζητούμενο δεν είναι ο άνεργος να βρει δουλειά και να ζει αξιοπρεπώς από αυτήν – άλλωστε στον καπιταλισμό οι δουλειές δεν φτάνουν για όλους, πόσο μάλλον οι δουλειές με αξιοπρεπή μισθό και στοιχειώδη δικαιώματα.
Το ζητούμενο είναι ο άνεργος να κοστίζει όσο το δυνατόν λιγότερο στο κράτος και τους εργοδότες, να μάθει να ζει με την ανέχεια, τον τρόμο, την εξάρτηση από το κράτος, το οποίο ελέγχει κι ορίζει τη ζωή του.
Η ζωή όσων ζουν από τα επιδόματα είναι ένα διαρκές κυνηγητό από τα Κέντρα Απασχόλησης που λειτουργούν ως μηχανισμός καταστολής και στα οποία οι υπάλληλοι κάνουν τη δουλειά του «επιστάτη», με στόχο – υπό την απειλή της πείνας – να τσακίσουν συνειδήσεις.
Οι απειλές και οι κυρώσεις με διακοπή του επιδόματος – που είναι ο μόνος πόρος του ανέργου – είναι καθημερινές.
Το νομικό πλαίσιο που καθορίζεται από όλες τις κυβερνήσεις είναι εσκεμμένα «θολό», ώστε «κουμάντο» να κάνει ο υπάλληλος που αναλαμβάνει τον κάθε άνεργο, με τη γενική οδηγία «να κόβει» όσους περισσότερους μπορεί, και με βάση αυτήν του την επίδοση αξιολογείται από την Υπηρεσία.
Η εκάστοτε κυβέρνηση εμφανίζεται ότι «νοιάζεται», ότι «παρέχει» το «δίχτυ προστασίας», οι όποιες «αδικίες» είναι «στρεβλώσεις των υπαλλήλων».
Η κρατική προπαγάνδα επικεντρώνεται στη διάσπαση της εργατικής τάξης και καλλιεργεί τον κοινωνικό ρατσισμό, για να δικαιολογηθούν οι περικοπές, οι αυστηροί κανόνες και οι έλεγχοι.
Ενδεικτικά:
«Φταίνε οι άνεργοι που «βολεύονται» στη φτώχεια. Οι Βρετανοί των χαμηλών στρωμάτων και οι μετανάστες, που κάνουν παιδιά μόνο και μόνο για να παίρνουν τα αντίστοιχα επιδόματα…»
Μετά την περίπτωση της Γερμανίας, παρουσιάζουμε σήμερα τους μηχανισμούς διαχείρισης της ανεργίας και της φτώχειας στη Μ. Βρετανία.
Κέντρα Απασχόλησης: Ο «μπάτσος» της γειτονιάς σε ανακρίνει και σε καταδιώκει
Ο εργαζόμενος μόλις έχει χάσει τη δουλειά του και στέκεται μπροστά από τον υπάλληλο του Κέντρου Απασχόληση σαν να δίνει κατάθεση στο αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς. Απέξω υπάρχουν σεκιουριτάδες έτοιμοι να παρέμβουν.
Ο υπάλληλος τον αντιμετωπίζει με καχυποψία, σαν «λωποδύτη», που θέλει να ζει σε βάρος της κοινωνίας.
Είναι «ένοχος» που είναι άνεργος, μέχρι να… αποδείξει το αντίθετο.
Του κάνει ερωτήσεις όπως:
«Εχεις ενεργό τραπεζικό λογαριασμό; Εχεις άλλα περιουσιακά στοιχεία; Μένεις μαζί με κάποιον ερωτικό σύντροφο; Θέλεις πράγματι να βρεις δουλειά; Αυτό θα πρέπει να αποδεικνύεται, διαφορετικά θα έχεις κυρώσεις. Γιατί είσαι νευρικός; Μήπως μας κρύβεις κάτι;»
Ο βρετανικός Τύπος καταγράφει περιπτώσεις ανθρώπων που παθαίνουν καρδιακά επεισόδια από τη μεγάλη ψυχολογική πίεση κατά τη διάρκεια αυτής της «συνέντευξης», ενώ συχνά οι δικαιούχοι ξεσπούν και ο σεκιουριτάς τους πετάει έξω.
Οι δικαιούχοι επιδομάτων πρέπει να εμφανίζονται στα ραντεβού με την υπηρεσία κάθε 7 ή 14 μέρες και να αποδεικνύουν ότι έχουν περάσει 35 ώρες ψάχνοντας για δουλειά (ή δουλεύοντας) μέχρι την επόμενη συνάντηση με τον υπάλληλο. Ο υπάλληλος αποφασίζει αν ο άνεργος «έψαξε αρκετά».
Η υπηρεσία ελέγχει αν ο δικαιούχος έχει αποκρύψει ότι έχει σύντροφο, με τον οποίο μένουν μαζί, με αιφνιδιαστικές επισκέψεις στο σπίτι του, ρωτώντας στη γειτονιά και παρακολουθώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αναλόγως με τις δεξιότητες, υπάρχει απαίτηση να δουλέψουν σε όποια δουλειά τους προσφερθεί – αρκεί να μπορούν να την κάνουν.
Μόνο όσοι είναι εξειδικευμένοι ή πρόσφατα απόφοιτοι πανεπιστημίου, έχουν περιθώριο 6 μηνών να βρουν δουλειά στο αντικείμενό τους.
Σε περίπτωση «κυρώσεων» τα επιδόματα κόβονται για 4 βδομάδες, αλλά μπορεί να κοπούν και για 3 μήνες ή και έναν χρόνο, βυθίζοντας τον άνεργο και την οικογένειά του στην απόγνωση.
Καψόνια
Ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις επιβολής κυρώσεων κατέγραψε η οργάνωση «Trussell Trust», η μεγαλύτερη «φιλανθρωπική οργάνωση» στη Βρετανία που συντονίζει πάνω από 400 τράπεζες τροφίμων για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν «έκτακτη ανάγκη».
Οι άνεργοι που βρίσκονται σε «έκτακτη ανάγκη» είναι επιδοματούχοι, που τους έχει επιβληθεί τιμωρία από την Υπηρεσία και έχει διακοπεί το επίδομά τους. Δεν έχουν ούτε να φάνε.
Η Οργάνωση παρείχε 1,183 εκατ. κιβώτια τροφίμων έκτακτης ανάγκης την περίοδο 2016-’17.
Η Οργάνωση συγκέντρωσε και δημοσίευσε ορισμένες «τυπικές» αιτίες διακοπής του επιδόματος που θυμίζουν καψόνια στο στρατό:
- «Ενας άντρας έχασε ραντεβού με την υπηρεσία παροχών, επειδή βρισκόταν στο νοσοκομείο με τη σύντροφό του, που μόλις είχε γεννήσει.
- Πολλές περιπτώσεις που δήλωσαν ασθένεια, ή να πάνε σε μια κηδεία δικού τους ανθρώπου ή ανάγκη φροντίδας μικρού παιδιού, πάλι χαρακτηρίστηκαν «αδικαιολόγητοι απόντες» από την υπηρεσία.
- Ενας άντρας δεν παρέστη σε συνέντευξη, καθώς ο πατέρας του πέθανε στο νοσοκομείο εκείνη τη μέρα. Η συνέντευξη μετατέθηκε για μια εβδομάδα αργότερα, τη μέρα της κηδείας του πατέρα του. Τιμωρήθηκε επειδή έχασε δύο ραντεβού για συνέντευξη.
- Πολλές περιπτώσεις που άργησαν λίγα λεπτά να εμφανιστούν στην Υπηρεσία, λόγω καθυστέρησης του λεωφορείου.
- Αντρας είχε ταυτόχρονα ραντεβού σε δυο διαφορετικά μέρη. Πήγε μόνο στο ένα και γι’ αυτό κόπηκε το επίδομά του.
- Νεαρός που βρήκε δουλειά, αλλά του είχε επιβληθεί τιμωρία επειδή δεν έψαχνε αρκετά! Τελικά έχασε και την δουλειά γιατί δεν είχε λεφτά ούτε για τα ΜΜΜ!»
Απόγνωση, πείνα
Η μεγαλύτερη μελέτη του Ηνωμένου Βασιλείου για τα προνοιακά επιδόματα του πανεπιστημίου της Υόρκης, διάρκειας 5 ετών και δημοσιεύτηκε τον περασμένο Μάη αναφέρει πως οι κυρώσεις είναι:
«Αναποτελεσματικές για την είσοδο των ανέργων στην εργασία […] και είναι πιο πιθανό να οδηγήσουν σε μεγάλη φτώχεια, κακή υγεία, ακόμα και σε εγκληματικότητα επιβίωσης, όπως εμπορία ναρκωτικών και πορνεία».
Και καταλήγει:
«Παρά τους ισχυρισμούς των υπουργών ότι οι αυστηροί όροι ενθαρρύνουν τους δικαιούχους να ενταχθούν στην εργασία, η μελέτη διαπίστωσε ότι ο θετικός αντίκτυπος ήταν αμελητέος. Αντίθετα, οι δικαιούχοι καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες να τηρούν τους όρους της υπηρεσίας. Αυτό είναι η «δουλειά τους» κι όχι να ψάχνουν πραγματικά για δουλειά».
Ακόμη και όσοι βρήκαν εργασία, αυτή δεν ήταν «ούτε σταθερή ούτε και καλά αμειβόμενη» αλλά «προσωρινή, επισφαλής, διακεκομμένη από περιόδους ανεργίας» – όπως είναι δηλαδή οι θέσεις εργασίας στο πλαίσιο της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων.
Η Γκετοποίηση
Οι δικαιούχοι επιδόματος κατοικίας ζουν σε γκέτο, όπου ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα – συχνά εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων – προορίζονται για τους άνεργους και τους χαμηλόμισθους.
Πρόκειται για παλιές και άθλιες «εργατικές πολυκατοικίες», όπου ο δήμος δεν επισκευάζει ούτε τις βλάβες.
Χαρακτηριστική τραγική περίπτωση ο πύργος Γκρένφελ εργατικών κατοικιών στο Λονδίνο, που κάηκε πέρυσι τέτοιο καιρό.
Ο δήμος αφαιρώντας το κόστος επισκευής αυτόματα από τα επιδόματα κι ο ενοικιαστής δεν έχει κανέναν τρόπο να αντιδράσει.
Επίσης ο επιδοματούχος μπορεί να κληθεί να μετακομίσει σε άλλη πόλη, όπου υπάρχει διαθέσιμο διαμέρισμα, ενώ αν αρνηθεί δεν δικαιούται πουθενά «κρατική» στέγη σε όλη τη χώρα.
Εργαζόμενοι Δικαιούχοι Επιδομάτων, τιμωρούνται επειδή δουλεύουν με ελαστική εργασία και χαμηλούς μισθούς!
Το σύστημα «επιδομάτων ανεργίας» με τα «κέντρα απασχόλησης», πέρα από μηχανισμός καταστολής και διαχείρισης της ακραίας φτώχειας με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για το αστικό κράτος, έχει μία ακόμη βασική λειτουργία:
Να προμηθεύει το κράτος και τους επιχειρηματικούς ομίλους με εργαζόμενους πολύ φθηνούς ή και δωρεάν.
Από το 2012, το κράτος θέσπισε προνοιακό επίδομα ακόμη και για όσους εργάζονται, και έτσι επέτρεψε στους εργοδότες να απασχολούν εργαζόμενους με μισθούς κάτω από το όριο της φτώχειας, με συμβάσεις «μηδενικών ωρών».
Πριν το 2012, ή θα εργαζόσουν ή θα έπαιρνες τα επιδόματα κι εξασφαλιζόταν έμμεσα ότι ο μισθός δεν μπορούσε να πέφτει κάτω από ένα όριο.
Σήμερα, χιλιάδες φτωχοί εργαζόμενοι συμπληρώνουν εισόδημα με το «Universal Credit» (UC).
Οι εργαζόμενοι με συμβάσεις «μηδενικών ωρών» δεν γνωρίζουν ούτε πότε θα δουλέψουν, ούτε για πόσες ώρες. Ειδοποιούνται τηλεφωνικά από την επιχείρηση ακόμη και την ίδια μέρα, ενώ μπορεί να εργαστούν και για μία μόλις ώρα.
Αν το ετήσιο εισόδημά τους είναι κάτω από το όριο της φτώχειας, τότε δικαιούνται το επίδομα, όμως είναι «δέσμιοι» της Υπηρεσίας, που τους ελέγχει, όπως και τους άνεργους, και δεν μπορούν να λείψουν σε κανένα ραντεβού.
Πρέπει ακόμη να αποδεικνύουν ότι «επιδιώκουν ενεργά να εργάζονται περισσότερες ώρες» – το αφεντικό τους, βέβαια, είναι καθόλα νόμιμο να τους απασχολεί έστω και για μία ώρα – ή ότι ψάχνουν για δεύτερη δουλειά. Διαφορετικά, κόβεται το επίδομα.
Στην άδειά τους δεν μπορούν να πάνε διακοπές ή να επισκεφτούν έναν συγγενή ή φίλο σε άλλη πόλη, γιατί τότε θα χάσουν ραντεβού.
Το επίδομα κόβεται ακόμη κι αν ο εργαζόμενος δεν πάει στο ραντεβού στην Υπηρεσία επειδή εκείνη την ώρα έχει ειδοποιηθεί για δουλειά!
«Δεν είχα κάνει ποτέ μου διακοπές…»
Ρεπορτάζ του «Guardian» χαρακτηριστικά αναφέρε την περίπτωση της 36χρονης Έλεν Σμιθ που μεγαλώνει μόνη της δυο παιδιά ενώ εργάζεται στην εστίαση με σύμβαση «μηδενικών ωρών», κατά μέσο όρο 30 – 40 ώρες τη βδομάδα και λαμβάνει το επίδομα «Universal Credit».
«Το Κέντρο Απασχόλησης της επέβαλε τιμωρία επειδή πήγε διακοπές με την οικογένειά της και δεν εμφανίστηκε στο καθιερωμένο ραντεβού χάνοντας έτσι 220 λίρες (250€)».
Η εργαζόμενη δήλωσε:
«Τους εξήγησα ότι είχα κλείσει το ταξίδι αυτό στην Ισπανία πριν «πέσω» στο επίδομα UC. Ειδοποίησα ότι δεν μπορώ να παρευρεθώ στο ραντεβού, ωστόσο με τιμώρησαν με την αιτιολογία ότι δεν είχα εξαντλήσει τις 35 ώρες για αναζήτηση δουλειάς».
Δηλαδή αυτή η εργαζόμενη θα πρέπει να δουλεύει 30 – 40 ώρες τη βδομάδα και άλλες 35 ώρες τη βδομάδα να ψάχνει για δουλειά ή να προσπαθεί να πείσει τον επιχειρηματία να της δώσει περισσότερες ώρες!
«Εργάζομαι συνεχόμενα από τότε που τέλειωσα το σχολείο και δεν έχω κάνει ποτέ μου διακοπές… Ακριβώς επειδή εργάζομαι, δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο τιμωρήθηκα… Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να πηγαίνω στο κέντρο απασχόλησης κάθε βδομάδα. Δεν το χωράει το μυαλό μου», είπε απελπισμένη.
Ενδεικτικές της βίας – ψυχολογικής κι οικονομικής – που ασκείται πάνω στους χαμηλόμισθους είναι οι περιπτώσεις που καταγράφονται στην 5ετή έρευνα του πανεπιστημίου του Γιορκ:
Ένας δικαιούχος υπέστη έξωση από το σπίτι που του επιδοτούσε η Υπηρεσία, μετά από πολλαπλές κυρώσεις για απουσία σε ραντεβού, εξαιτίας των απρόβλεπτων ωρών που εργαζόταν.
Μία «ελεύθερη επιλογή»
Πολλές φορές οι άνεργοι κι οι χαμηλόμισθοι πρέπει να δεχθούν να δουλέψουν εθελοντικά για να αποδείξουν ότι «κάνουν βήματα» και προσπαθούν να γίνουν αρεστοί στον εργοδότη, αλλά και στον υπάλληλο του Κέντρου Απασχόλησης.
Το Δημοτικό Συμβούλιο του Νιουκάστλ αναφέρει για τους δικαιούχους των επιδομάτων «UC»:
«Ο εθελοντισμός είναι μια σημαντική έκφραση της ιδιότητας του πολίτη και απαραίτητος για τη δημοκρατία […] Αποτελεί ελεύθερη επιλογή, χωρίς ανησυχία για οικονομικό όφελος […] Ως δικαιούχος δεσμεύεστε να ασχολείστε με την έρευνα εργασίας για 35 ώρες τη βδομάδα.
Ο εθελοντισμός μπορεί να υπολογιστεί ως το 50% αυτού του αριθμού ωρών. […] Αν λείψετε από την εθελοντική δουλειά, θα σας ζητηθεί να αποδείξετε ότι χρησιμοποιήσατε εποικοδομητικά αυτόν το χρόνο, διαφορετικά το universal credit μπορεί να σταματήσει ή να μειωθεί».
Ο βρετανικός Τύπος έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς ρεπορτάζ για «σκάνδαλα», όπου μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι και διεθνούς εμβέλειας «φιλανθρωπικές» ΜΚΟ, χρησιμοποιούσαν τους δικαιούχους επιδομάτων ως τσάμπα εργατικό δυναμικό.
Το επίδομα «Universal Credit»
Το «Universal Credit» είναι ένα επίδομα για άτομα με πολύ χαμηλό εισόδημα ή χωρίς δουλειά, που εισήχθη σταδιακά το 2013 στη Μ. Βρετανία, με σκοπό να συγχωνεύσει και να αντικαταστήσει πλήρως έως το 2023 τα προνοιακά επιδόματα που δίνονται στη χώρα.
Παρά τα φαινομενικά πολλά επιδόματα που δίνονται σε ανέργους και φτωχούς εργαζόμενους, δεν επαρκούν κι οι δικαιούχοι ζουν σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας, εξάρτησης, χάνουν κάθε ίχνος ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Ο αριθμός των δικαιούχων «UC» το Μάη του 2018 ανήλθε σε 920.000, από τους οποίους οι 340.000 (34%) ήταν εργαζόμενοι με πολύ χαμηλό μισθό.
Οι εκτεταμένες κυρώσεις που αγγίζουν πολλές χιλιάδες δικαιούχων, μειώνουν τον αριθμό των ληπτών στα μηνιαία στατιστικά στοιχεία. Από τις αρχές του χρόνου έως το Μάη, οι αιτήσεις για το επίδομα ανήλθαν στα 2,2 εκατ.
Ο άνεργος δικαιούται Επίδομα Ευρέσεως Εργασίας εάν δεν εργάζεται ή αν απασχολείται για λιγότερο από 16 ώρες τη βδομάδα κι επίσης αν ο σύντροφός του είναι άνεργος ή εργάζεται λιγότερο από 24 ώρες τη βδομάδα.
Το δικαίωμα του ατόμου στην παροχή λήγει μόλις το εισόδημά του φτάσει τις 78 λίρες (88€) τη βδομάδα, ποσό που δεν αντιστοιχεί στο υψηλό κόστος ζωής.
Το UC, που θα αντικαταστήσει το Επίδομα Ευρέσεως Εργασίας, παρέχει μία πληρωμή ανά νοικοκυριό βάσει των συνθηκών διαβίωσής του. Το εισόδημα δεν πρέπει να ξεπερνά τις 116 λίρες (132€) τη βδομάδα ή και παραπάνω αν ο δικαιούχος λάβει στήριξη ενοικίου.
Περίπου 300.000 άτομα που είναι «ξεχασμένοι άνεργοι» χάνουν τη χρηματοδοτική στήριξη που δικαιούνται, σύμφωνα με φετινή έκθεση του βρετανικού «Think Tank» «Resolution Foundation».
Πρόκειται κυρίως για ηλικιωμένες γυναίκες ηλικίας 55-64 ετών και νεαρούς άνδρες που δεν αιτήθηκαν παροχές ανεργίας.
Το κράτος γλιτώνει συνολικά 21,9 εκατ. λίρες (240 εκατ. ευρώ) τη βδομάδα.
Αποσπάσματα από άρθρο της Ελένης Μαϊλη
Πηγή: Κυριακάτικος Ριζοσπάστης
